Impact Docent van het Jaar Niek: ‘Het raakt me nog steeds’

Niek Kerklaan (39) is de Impact Docent van het Jaar. De opleidingsmanager van het Gezondheid, Welzijn en Sport College en Optiek College van het Zadkine in Rotterdam kreeg die titel bij de Young Impact Awardshow begin november. Hij ziet de winst als een kans om zijn missie te verspreiden. “Kijk verder dan het gedrag, ga in gesprek met elkaar.”

Ha Niek! Hoe is het om Impact Docent van het Jaar te zijn?
“Ik vond het al heel tof om genomineerd te zijn, maar het voelde ergens ook wel ongemakkelijk. Ik kreeg zoveel complimenten. Ik doe gewoon wat ik doe, vind dat niet bijzonder. Maar deze titel winnen was wél heel bijzonder. Het geeft me daarnaast een mooi podium om mijn boodschap extra onder de aandacht te brengen.”

Wat is jouw boodschap?
“Eigenlijk is het heel simpel. Ik benader mijn studenten vanuit de basisbehoeften die ieder mens heeft: aandacht, erkenning en waardering krijgen. Ik kijk niet alleen naar het gedrag of de stempel die iemand bijvoorbeeld krijgt vanwege een onderwijsniveau of achtergrond. Ik wil mijn studenten echt leren kennen, hun verhaal leren kennen. Dat doe je door met elkaar in gesprek te gaan.”

“Ik benader studenten vanuit de basisbehoeften die ieder mens heeft”

Wat levert dat je op in je werk?
“Je creëert een band met je studenten. Ik noem als voorbeeld een meisje dat ik in de klas had. Superlief, maar soms verloor ze opeens haar cool. Dan werd ze heel boos. Als ze weer rustig was, ging ik het gesprek aan. Ik zei: ‘Zie je wat er gebeurt, als je je zo gedraagt? Wat brengt dat jou?’ ‘Niks’, antwoordde ze. Ik vroeg door, wilde weten wat achter dat gedrag zat. Uiteindelijk vertelde ze over haar verleden, een heftig verhaal. Zoals ik veel aangrijpende verhalen hoor op school. Ze vertelde dat ze in een groep vanuit de jeugdzorg woonde. Ze mocht nu eindelijk op kamers, met begeleid wonen. Daar had ze enorm veel zin in. Ik zag haar een tijdje later steeds minder op school. Ik belde haar op. Ze vertelde dat haar koelkast niet op tijd geleverd werd en ze daarom geen motivatie had. Ik zei: ‘Je komt niet naar school, vanwege een koelkast die er niet is. Kijk wat je allemaal hebt meegemaakt en waarover je nu zeurt. Je bent een supersterke meid. Je hebt hier op school een nieuwe kans.’ Zulke gesprekken kun je alleen met leerlingen voeren als je een goede band hebt. Dan hoef je ze niet altijd met fluwelen handschoenen aan te pakken. Als je maar duidelijk en eerlijk bent.”

Maar hoe krijg je die band? “Dat begint al op dag één. Ik ben een open boek en doe nooit alsof ik heb meegemaakt, wat zij hebben meegemaakt. Ik zeg: ‘Jongelui, ik kom uit een wit en warm gezin. Ik heb nergens voor hoeven knokken en alles is voor mij betaald. Alles wat ik fout heb gedaan, heb ik zelf verpest. Ik ga nooit zeggen dat ik begrijp hoe jij je voelt, dat is niet zo. Maar ik heb wel verkeerde keuzes gemaakt. En ik heb wel vrienden die hetzelfde hebben meegemaakt. Ik weet dus wel waar jullie over praten. En ik ben hier om jullie vooruit te helpen.’ Ik stel direct duidelijke grenzen: je hebt drie kansen. Als je een kans verprutst, gaan we praten. Na drie van dat soort gesprekken, zoek je het maar even uit. Dan ligt de bal bij jou. Ze weten wat ze aan mij hebben. Ik ben Niek, chill en flex, maar je moet niet over mijn grenzen gaan. Ze hoeven mijn respect niet te verdienen, dat hebben ze al. Zoals ieder mens dat heeft.”

Waar haal jij een goed gevoel uit?
“Als ik mijn studenten een stapje vooruit kan helpen. Ik kan het ook als succes zien dat iemand zonder diploma vertrekt naar een plek die beter past. Zo had ik eens een 23-jarige student. Die jongen had al een gezin en was veel met muziek bezig. School paste niet bij zijn leven. Hij wilde gaan werken. Ik zei: ‘Dat is helemaal prima, als je je kinderen maar onderhoudt met een vaste baan naast je muziek.’ Hij wilde mijn nummer hebben. Ik vroeg: ‘Waarom?’ Hij zei: ‘Ik heb nog nooit iemand als u ontmoet. U doet iets voor anderen, zonder daar iets voor terug te willen. U heeft mij laten zien dat ik ook maar in een bubbel leef.’ Dat laatste vond ik een heel mooi compliment. Ik kan in mijn omgeving zo zes mensen opnoemen die een ander oprecht willen helpen. Alleen wat voor mij normaal is, is in een andere bubbel niet normaal. Ik heb nu nog steeds weleens contact met hem. Hij heeft zijn eigen muziekstudio en werkt fulltime in de logistiek.”

“Ik kan het ook als succes zien dat iemand zonder diploma vertrekt naar een plek die beter past”

Je bent overgestapt van docent naar een leidinggevende functie. Mis je het lesgeven niet?
“Het jeukt soms zeker. Alleen ik wil impact maken. Ik kan dat in mijn eentje doen voor mijn klas, maar ik wil meer. Ik wil dat heel Zadkine gaat werken vanuit de menselijke basisbehoeften die ik eerder noemde. Dat klinkt heel logisch, maar zes van de tien mensen doen dat niet. En daar kunnen ze zelf niet altijd wat aan doen. Dan hebben ze bijvoorbeeld te maken met een teamleider die hen monddood maakt of alleen maar op hun fouten wijst. Dan ga je jezelf ook zo gedragen. Ik zie dat mijn collega’s hun werk goed doen, als ik die oprechte aandacht voor ze heb. Als iemand thuis met een probleem zit, kijken we als team hoe we diens werk met z’n allen even op kunnen vangen.”

Hoe waren de reacties op je award?
“Ik heb echt veel liefde gekregen. Leerlingen die vertelden dat ze gestemd hebben en hun familie ook lieten stemmen. Ze deden dat om wie ik ben. Dat raakte me. Nu ik erover praat, raakt het me weer. Het voelt als erkenning voor mij als mens. Iets mooiers bestaat niet.”

NOMINEER EEN IMPACTDOCENT